Konsolidacja szkół podstawowych i gimnazjów a ekonomika skali i wydatki budżetowe w miastach na prawach powiatu

Main Article Content

Marcin Będzieszak

Abstrakt
Celem artykułu jest wskazanie, czy w miastach na prawach powiatu realizowana jest zasada racjonalnego gospodarowania oraz czy występuje zjawisko ekonomii skali w zakresie utrzymania szkół podstawowych oraz gimnazjów. W pierwszej części artykułu dokonano przeglądu literatury. Następnie przedstawiono metodologię oraz wyniki badania. Artykuł zakończono wnioskami. Ekonomika skali w przypadku placówek oświatowych jest uzasadnieniem konsolidacji tych podmiotów ze względów finansowych. Biorąc pod uwagę zmniejszającą się liczbę uczniów w szkołach podstawowych i gimnazjach konsolidacja tych jednostek jest uzasadniona w przypadku miasta na prawach powiatu, ze względu na zwykle dużą liczbę jednostek realizujących zadania oświatowe. W artykule wykazano, że w badaniach ekonomia skali w jednostkach oświatowych znajduje uzasadnienie. W niektórych przypadkach pozwala nawet na określenie optymalnej z punktu widzenia finansowego liczby uczniów. W literaturze przedmiotu właśnie ucznia (studenta) przyjmuje się za podstawowy nośnik kosztów. Przeprowadzone badania na większości miasta na prawach powiatu w Polsce w okresie 2003- 2010, gdy następowała konsolidacja, wskazują, że występuje dysekonomia skali. Zarówno w przypadku wydatków na utrzymanie szkół podstawowych i gimnazjów, jak i oddziałów, widoczne jest zjawisko wzrostu przeciętnych wydatków, pomimo zmniejszającej się liczby placówek oświatowych i oddziałów szkolnych. Konsolidacja nie powodowała zatem pożądanych zmian w finansowaniu placówek oświatowych.

Article Details

Jak cytować
Będzieszak, M. (2014). Konsolidacja szkół podstawowych i gimnazjów a ekonomika skali i wydatki budżetowe w miastach na prawach powiatu. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse I Marketing, (11(60), 19–33. https://doi.org/10.22630/PEFIM.2014.11.60.2
Bibliografia

Begg D., Fisher S., Dornbush R.: Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1999.

Będzieszak M.: Ewaluacja w planowaniu wydatków oświatowych w Polsce, Difin, Warszawa 2011.

Będzieszak M.: Szkoła - wydatki bez końca, Wspólnota - pismo samorządu terytorialnego, nr 7/1013/2011.

Będzieszak M., Trojanowska K.: Czas na likwidację zakładów budżetowych, Wspólnota - pismo samorządu terytorialnego, nr 21/975/2010.

Dodson III M.E., Garrett T.A.: Inefficient Education Spending in Public School Districts: A Case for Consolidation?, Working Paper 2002-010C, Federal Reserve Bank of St. Louis, 2003. (Crossref)

Driscoll D., Halcoussis D., Svorny S.: School district size and student performance, Economics of Education Review no. 22, 2003. (Crossref)

Fox W. F.: Reviewing economies of size in education, Journal of Education Finance, no. 6/1981.

Herbst M., Herczyński J.: Is Large More Effective than Small is Beautiful? Size and Performance of Primary Schools in Poland, Warszawa 2004.

Hoxby C. M.: School Choice and School Productivity Could School Choice Be a Tide that Lifts All Boats?[w:] The Economics of School Choice, Red. C.M. Hoxby, University of Chicago Press 2003. (Crossref)

Jaruga A.A,, Kabalski P.: Szychta A., Rachunkowość zarządcza, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.

Jeżowski A.: Ekonomika oświaty, Dom Wydawniczy ABC-Wolters Kluwer, Warszawa 2006.

Koshal R.K., Koshal M.: Economies of scale and scope in higher education: a case of comprehensive universities, Economics of Education Review 18 (1999). (Crossref)

Lewis W.C., Chakraborty K.: Scale economies in public education, The Journal of Regional Analysis & Policy, no. 26/1996.

Majkut P.: Powody wyboru szkoły gimnazjalnej w wypowiedziach rodziców, XVI Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Toruń 2010.

Mullins C.: School district consolidation: Odds are 2 to 1 it'll get you, American School Board Journal 1973, no. 160.

Plany i preferencje edukacyjne i zawodowe uczniów szkół ponadgimnazjalnych województwa zachodniopomorskiego, Centrum Doradztwa Strategicznego s.c., Kraków 2007.

Ramirez A.: Size, cost, and quality of schools and school districts: A question of context [w:] Source book on school and district size, cost, and quality, Minnesota University, Hubert H. Humphrey Institute of Public Affairs; Oak Brook, North Central Regional Educational Laboratory, Minneapolis 1992.

Społeczeństwo w drodze do wiedzy. Raport o stanie edukacji 2010. Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2011.

Streifel J.S., Foldesy G., Holman D.M.: The Financial Effects of Consolidation, Journal of Research in Rural Education, Winter 1991, Vol. 7, No.2.

Swianiewcz P., Herbst M., Marchlewski W.: Diagnoza systemu finansowania i realizowania zadań oświatowych na obszarach wiejskich.

Swianiewicz P., Herbst M., Marchlewski W.: Finansowanie i realizowanie zadań oświatowych na obszarach wiejskich, Raport wykonany na zlecenie Związku Gmin Wiejskich RP, Warszawa 2005.

Thokles R.J., Sederberg Ch.H.: Economies of Scale and Rural Schools, Research in Rural Education, Fall 1990, Vol. 7, No.1.

Tirivayi N., Brink H.M. van den, Groot W.: Size and Economies of Scale in Higher Education and the Implications for Mergers, Tier Working Paper Series, TIER WP 12/09.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, DzU 2009 nr 157 poz. 1240.

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, DzU 1991 nr 95 poz. 425.

Walberg H. J.: On local control: Is bigger better? [w:] Source book on school and district size, cost, and quality, Minnesota University, Hubert H. Humphrey Institute of Public Affairs; Oak Brook, North Central Regional Educational Laboratory, Minneapolis 1992.

Worthington A.C., Higgs H.: Economies of scale and scope in Australian higher education, 1998-2006, Dostępne na SSRN: http://ssrn.com/abstract=1309384 lub http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1309384. (Crossref)

Zimmer T., DeBoer L., Hirth M.: Examining Economies of Scale in School Consolidation: Assessment of Indiana School Districts, Journal Of Education Finance, Fall 2009. (Crossref)

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.