Ziemia rolnicza jako dobro publiczne

Main Article Content

Renata Marks-Bielska


Słowa kluczowe : ziemia rolnicza, dobro publiczne, wielofunkcyjność ziemi
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest wskazanie wielofunkcyjności znaczenia ziemi rolniczej. Do opra-cowania podjętego problemu badawczego wykorzystano metodę monograficzną. Na podstawie kra-jowej i zagranicznej literatury przedmiotu potwierdzono, że ziemia rolnicza jest szczególnym do-brem, posiadającym cechy zarówno dóbr prywatnych, jak i publicznych. Ziemia rolnicza jest szcze-gólnym przykładem dobra publicznego. Na przykładzie ziemi, potwierdzono pogląd, że klasyfikacja dóbr na czyste rynkowe i publiczne jest nadmiernym uproszczeniem. Ważne miejsce zajmują tzw. dobra mieszane (w tym merytoryczne), które są efektem oddziaływania sił rynkowych, intere-sów grupowych i państwa. Te dobra, którym przypisuje się pozytywne efekty zewnętrzne lub szcze-gólną wartość dla społeczeństwa są przez państwo,lub ugrupowania gospodarcze wspierane (np. przez określone instrumenty wspólnej polityki rolnej). Szczególne znaczenie ziemi rolniczej jako zasobu o cechach zarówno dóbr rynkowych, jak i publicznych wynika nie tylko z jej specyficznych cech, lecz także wiąże się z faktem, że jest ona miejscem realizacji celu publicznego. Ziemia rolnicza pełni wiele ważnych funkcji, istotnych nie tylko dla producentów rolnych, stanowiąc podstawowy czynnik produkcji w rolnictwie, lecz także dla całego społeczeństwa.

Article Details

Jak cytować
Marks-Bielska, R. (2022). Ziemia rolnicza jako dobro publiczne. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse I Marketing, (28(77), 119–128. https://doi.org/10.22630/PEFIM.2022.28.77.19
Bibliografia

Baldock D., Hard K., Scheele M.: Dobra publiczne i interwencja publiczna w rolnictwie, Europejska Sieć na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2010, www.enrd.ec.europa.eu (access: 06.06.2022).

Bielski S., Marks-Bielska R., Zielińska-Chmielewska A., Romaneckas K., Sarauskis E.: Importance of Agriculture in Creating Energy Security - A Case Study of Poland. Energies, 14 (9)/2021, p. 2465. (Crossref)

Buchanan J.M.: The Demand and Supply of Public Goods, Rand McNally, Chicago,1968.

Costanza R. (ed.): Ecological Economics: The Science and Management of Sustainability, Columbia University Press, New York 1991.

Czyżewski A., Kułyk P.: Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa: ujęcie teoretyczne i praktyczne, Problemy Rolnictwa Światowego, 11 (26)/2011, 2, p. 16-25.

Czyżewski A.: Ziemia i jej renty w nowym paradygmacie rozwoju rolnictwa. IX Kongresie Ekonomistów Polskich, PTE, Warszawa, 2013, p. 58-59.

Czyżewski B.: Kierat rynkowy w europejskim rolnictwie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2017.

Daniłowska A.: Koncepcja dóbr publicznych a rolnictwo. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Agrobiznes 2014 Problemy ekonomiczne i społeczne, 360/2014, p. 244-252. (Crossref)

Gajos E., Prandecki K.: Rolnictwo a afekty zewnętrzne. W: Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (40). Rynkowe i instytucjonalne metody internalizacji efektów zewnętrznych. Monografie Programu Wieloletniego (2), IERiGŻ-PIB, Warszawa 2017.

Góral J., Rembisz W.: Produkcja w rolnictwie w kontekście ochrony środowiska, Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 104, 1/2017, p. 7-21. (Crossref)

Harasim A.: Ocena rolnictwa i obszarów wiejskich jako źródła dóbr publicznych w ujęciu regionalnym. Wybrane problemy produkcji rolniczej z uwzględnieniem aspektu dóbr publicznych, Studia i Raporty IUNG-PIB, 43 (17)/2015. p. 129-130.

Harasim A.: Zagadnienie dóbr publicznych związanych z rolnictwem i obszarami wiejskimi. Wybrane problemy produkcji rolniczej z uwzględnieniem aspektu dóbr publicznych, Studia i Raporty IUNG-PIB, 43 (17)/2015, p. 117-139.

Head J.G.: Public Goods and Public Policy, Public Finance, 17/1962, p. 197-219.

Jakubowski M.: Dobra publiczne i dobra wspólne, [in:] J. Wilkin (ed.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki funkcjonowania sfery publicznej, Scholar, Warszawa 2005, p. 159-183.

Kargol-Wasiluk A.: Zakres i struktura dóbr publicznych we współczesnej gospodarce na przykładzie państw UE-27, [in:] J. Wilkin (ed.), Jakość rządzenia w Polsce. Jak ja badać, monitorować i poprawiać, Scholar, Warszawa 2013, p. 120-133.

Krasowicz S., Oleszek W., Horabik J., Dębicki R., Jankowiak J., Stuczyński T., Jadczyszyn J.: Racjonalne gospodarowanie środowiskiem glebowym Polski, Polish Journal of Agronomy, 7/2011, p. 43-59.

Kuś J., Matyka M.: Zróżnicowanie warunków przyrodniczych i organizacyjnych produkcji rolniczej w Polsce. Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, [in:] J. St. Zegar (ed.), Wybrane zagadnienia zrównoważonego rozwoju rolnictwa, IRWiR-PIB, Warszawa 2013, p. 47-70

Majewski E.: Trwały rozwój i trwałe rolnictwo - teoria a praktyka gospodarstw rolniczych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2008.

Marks-Bielska R., Bielski S.: Wzrost roli rolnictwa w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju, Wieś i Rolnictwo, 4/2013, p. 149-160.

Milczarek-Andrzejewska D., Wilkin J., Marks-Bielska R., Czarnecki A., Bartczak A.: Konflikty o ziemię rolną - perspektywa ekonomiczna, Gospodarka Narodowa, 3 (304)/2020, p. 5-31. (Crossref)

Podstawka M.: Grunty marginalne w Polsce, Bibliotheca Fragmenta Agronomica, Olsztyn 1998.

Prandecki K.: Zagrożenia środowiska pochodzenia rolniczego jako skutek efektów zewnętrznych [in:] K. Prandecki (ed.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym (32). Efekty zewnętrzne i dobra wspólne w rolnictwie - identyfikacja problemu, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2015, p. 68-89. (Crossref)

Samuelson P.A.: A Pure Theory of Public Expenditure, The Review of Economics and Statistics, 36/1954, p. 387-389. (Crossref)

Smagacz J.: Uprawa roli jako element zrównoważenia środowiskowego produkcji roślinnej. Wybrane problemy produkcji rolniczej z uwzględnieniem aspektu dóbr publicznych, Studia i Raporty IUNG-PIB, 4 (17)/2015, p. 89-101.

Smith A.: Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów 2, [translated by. A. Prejbisz, B. Jasińska], Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Sztumski J.: Metoda monograficzna, jej zalety i niedostatki, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa w Katowicach. Zeszyt Naukowy Katedry Socjologii i Psychologii, 25/2004, p. 7-16.

Tomczak F.: Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju, IRWiR- PAN, Warszawa 2006.

Wilkin J.: Dobra dostarczane przez rolnictwo w świetle teorii dóbr, [in:], J. Wilkin (ed.), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne, IRWiR-PAN, Warszawa 2010. (Crossref)

Wilkin J.: Ziemia rolnicza - dobro wielofunkcyjne, Wieś i Rolnictwo, 1 (162)/2014, p. 113-121.

Wilkin J.: Ziemia rolnicza jako dobro wielofunkcyjne, Konferencja z cyklu Debaty o rozwoju wsi - ewolucja struktury, ram instytucjonalnych i sposobów wykorzystania ziemi rolniczej w Polsce w latach 1989-2016, IRWiR-PAN, Warszawa 19.06.2017 r.

Zegar J. St. Przesłanki nowej ekonomii agrarnej we współczesnym świecie, [in:] A. Grzelak, A. Sapa (eds), Agroekonomia w warunkach rynkowych. Problemy i wyzwania, Zeszyty Naukowe, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 150/2010, p. 11-28.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.