Mimikra jako przykład decepcji w przyrodzie a przejawy oszustwa w ekonomii - wybrane problemy

Main Article Content

Kamila Musiał
Wiesław Musiał


Słowa kluczowe : mimikra, przyroda ożywiona, oszustwo, ekonomia
Abstrakt
W opracowaniu podjęto próbę poszukiwania i objaśnienia analogii pomiędzy uniwersalizmem zjawiska decepcji w przyrodzie i oszustwa w sferze ekonomii. W obydwu obszarach analizy, zjawisko to najczęściej przyjmuje formę mimikry obronnej lub agresywnej. Do wykształcenia złożonych form oszukiwania, czy zwodzenia w świecie zwierząt doprowadziło rozpowszechnienie modelu drapieżca-ofiara, który poprzez maskowanie się lub udawanie kogoś innego, miał zapewnić ochronę przed atakiem lub taki atak ułatwić. W ekonomii można natomiast spotkać postawy przybierające postać mimikry, a więc analogicznego do przyrody kreowania się na kogoś innego, poprzez oszukańcze strategie stosowane przez różnorodnych wyzyskiwaczy, żerujących na naiwności stereotypach i automatyzmach ludzkich reakcji. Najczęściej są one spotykane w sferze marketingu, przybierając bardzo profesjonalne i wyrafinowane formy postaw marketerów i podmiotów przez nich reprezentowanych. Można tam dostrzec pewien symetryzm i analogie postępowań w zakresie odnoszenia indywidualnych korzyści kosztem innych.

Article Details

Jak cytować
Musiał, K., & Musiał, W. (2018). Mimikra jako przykład decepcji w przyrodzie a przejawy oszustwa w ekonomii - wybrane problemy. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse I Marketing, (20(69), 136–149. https://doi.org/10.22630/PEFIM.2018.20.69.35
Bibliografia

Akerlof G.A., Shiller R.J. 2017. Złowić frajera. Ekonomia manipulacji i oszustwa. PTE, Warszawa: XII-XV.

Cameron R., Neal L. 2004. Historia gospodarstwa świata. Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa: 104-131.

Cialdini R.B. 2016. Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Wyd. GWP. Sopot: 20-58.

Dawkins R., Krebs J.R. 1978. Animal signals: information or manipulation? [W:] Krebs JR, Davies N.B, editors. Behavioural ecology: an evolutionary approach. Oxford: Blackwell Scientific Publications: 282-309.

Diamond J.M. 1975. Assembly of species communities. [W:] Ecology and evolution of communities, red. J.M. Diamond, M.L. Cody. Cambridge, M.A., Belknap Press.

Gabriel A. J. 2017. Signals, cues and the nature of mimicry. Proc Biol Sci. 284: 1849.

Galbraith J.K. 2004. Gospodarka niewinnego oszustwa. Prawda naszych czasów. Wyd. MT Biznes, Warszawa: 13-75.

Gemeno C., Yeargan K.V., Haynes K.F. 2000. Aggressive chemical mimicry by the bolas spider Mastophora Hutchinson: identification and quantification of a major prey's sex pheromone components in the spider's volatile emissions. J. Chem. Ecol. 26:1235-1243.

Haffer R. 2002. System zarządzania jakością w budowie przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw. Wydawnictwo UMK. Toruń.

Haynes K.F., Gemeno C., Yeargan K.V., Millar J.G., Johnson K.M. 2002. Aggressive chemical mimicry of moth pheromones by a bolas spider: how does this specialist predator attract more than one species of prey? Chemoecology.12: 99-105.

Horn D.J. 1978. Biology of insects. W.B. Saunders Company, Philadelphia, London, Toronto.

Koszteyn J. 2005. Zjawisko mimikry a problem decepcji. Philosophia vitam alere. WSF-P Ignatianum", Wyd. WAM, Kraków: 277-303.

Kośmicki E. 1994. Socjobiologia - nauka o społecznych zachowaniach zwierząt i człowieka. Uwagi na marginesie książki Eckarta Volanda. Przegląd Antropologiczny. 57(1-2): 107-112.

Kubiczek A. 2015. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy. Czasopismo Uniwersytetu Rzeszowskiego. 42(2): 266-280.

Lloyd J. 1975. Aggressive mimicry in Photuris fireflies: signal repertoires by femmes fatales. Science. 187(4175): 452-453.

Lloyd J.E. 1981. Mimicry in the sexual signals of fireflies. Scientific American. 245(1): 110-117.

Lobanova A. 2014. Mimikra społeczna w sferze nauki: treść i formy jej przejawiania się. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie. 72: 115-124.

Mały słownik języka polskiego 1997. PWN Warszawa: 584.

Maynard-Smith J., Harper D. 2003. Animal Signals. Oxford Series in Ecology and Evolution.

Milczarek-Andrzejewska D. 2014. Zagadnienia siły w ekonomii - na przykładzie sektora rolnospożywczego w Polsce. IRWIR PAN. Warszawa: 17-43.

Müller F. 1878. Ueber die Vortheile der Mimicry bei Schmetterlingen. Zoologischer Anzeiger, 1: 54-55.

Müller F. 1879. Ituna and Thyridia; a remarkable case of mimicry in butterflies (translated by Meldola, R.). Proclamations of the Entomological Society of London: 20-29.

Musiał K., Musiał W. 2011. Ekstrapolacja hipotezy Czerwonej Królowej z nauk przyrodniczych do ekonomicznych w aspekcie konkurencyjności i postępu. Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 13(8), 159-164.

Musiał K., Musiał W. (2016). Konkurencja w naturze a natura konkurencyjności w gospodarce. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 103(3), 22-31.

Musiał W., Musiał K. 2012. Altruism in biology regarding disinterested forms of action in economy (selected aspects). Acta Scientarum Polonorum. Seria Oeconomia, 11(2), 45-55.

Nowak S. 2008. Metodologia badań społecznych. PWN Warszawa.

Oczak M. 2007. O możliwości stosowania procedury "decepcyjnej" z punktu widzenia ogólnych zasad etycznych. Przegląd Psychologiczny, 50(3), 273-286.

Olszowska M. 2011. Kolory przyrody. Wszechświat. 112(4-6): 148-153.

Piercy N. 2003. Marketing. Strategiczna reorientacja firmy. Wyd. Felberg SJA. Warszawa: 23-78.

Pittenger, D. J. 2002. Deception in research: Distinctions and solutions from the perspective of utilitarianism. Ethic and Behavior, 12(2), 117-142

Pough H.F. 1988. Mimicry of vertebrates: are the rules different? The American Naturalist. 131.

Russell E.S.1938.The behaviour of animals. An introduction to its study. Edward Arnold & Co., London.

Saul-Gershenz L., Millar J. 2006. Phoretic nest parasites use sexual deception to obtain transport to their host's nest. Proceedings of the National Academy of Sciences, 103.

Sedlacek T. 2011. Ekonomia dobra i zła. W poszukiwaniu istoty ekonomii. Od Gilgamesza do Wall Street, Wyd. Studio Emka: 287-293.

Stachak S. 2013. Podstawy metodologii nauk ekonomicznych. Wyd. Difin: 77-86.

Stanger-Hall K., Lloyd J., Hillis D. 2007. Phylogeny of North American lightning bugs (Coleoptera: Lampyridae). Implications for the evolution of light signals. Molecular Phylogenetics and Evolution, 45(1), 33-49.

Stowe M.K, Tumlinson J.H., Heath R.R. 1987. Chemical mimicry - bolas spiders emit components of moth prey species sex pheromones. Science, 236, 964-967.

Szromnik A. (red.) 2015. Marketing terytorialny. Nowe obszary i narzędzia. Edu-Libri. Kraków-Legionowo: 56-71.

Sztompka P. 2010. Socjologia. Analiza społeczeństwa. Wyd. Znak: 506-207.

Tatarkiewicz W. 1978. Historia filozofii PWN Warszawa: 177-183.

Tobarowicz J. 2016. Rola ekonomii behawioralnej i idei umiaru w ekonomii W: Ekonomia umiaru realna perspektywa?. Nowy paradygmat Grzegorza W. Kołodko. PWN Warszawa: 79-89.

Urich C., Emmel T. 1991. Life histories of neotropical butterflies from Trinidad. Dynastor darius darius (Lepidoptera: Nymphalidae: Brassolinae). Tropical Lepidoptera. 2(2): 145-149.

Vane-Wright R. L. 1980. On the definition of mimicry. Biol. J. Linn. Sco. 13(1): 1-6

Vencl F.V., Carlson A.D. 1997. Proximate mechanisms of sexual selection in the firefly Photinus pyralis (Coleoptera: Lampyridae). J. Insect Behav. 11: 191-207.

Weiner J. 1999: Organizm wśród organizmów, [W:] Życie i ewolucja biosfery. PWN, Warszawa: 329-371.

Wiens D. 1978. Mimicry in plants [W:] Hecht M.K., Steere W.C., Wallace B.(red.) Evolutionary biology. 11, Plenum Press, New York, London: 365-403.

Wilson E.O. 2000. Socjobiologia. Wyd. Zysk i Ska, Poznań: 162-196.

Wilson R. and Angiletta M. 2015. Dishonest signalling during aggressive interactions: theory and empirical evidence. [W:] Duncan J., Irschick M., Briffa J. - Animal Signaling and Function: 205-227.

Yeargan K.V. 1994. Biology of bolas spiders. Annu Rev Entomol. 39: 81-99.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.