Pozytywne i negatywne konsekwencje szarej strefy postrzeganej jako „zręczność podatkowa” podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych

Main Article Content

Monika Pasternak-Malicka


Słowa kluczowe : szara strefa, gospodarka nieobserwowalna, oszustwa podatkowe, skutki szarej strefy
Abstrakt
Artykuł podejmuje problematykę szarej strefy. W pierwszej części została ujęta definicja szarej strefy w kontekście oszustw podatkowych oraz skala zjawiska w Polsce. W kolejnych przedstawione zostały negatywne i pozytywne skutki szarej strefy wymieniane w literaturze przedmiotu. W trzecim punkcie zaprezentowano fragmenty badań ankietowych dotyczących opisywanego problemu badawczego. W ostatniej części publikacji wskazano działania instytucjonalne oddziałujące na rozmiary szarej strefy w Polsce. Podstawowym celem niniejszej publikacji jest prezentacja pozytywnych i negatywnych konsekwencji występowania szarej strefy rozumianej jako oszustwo podatkowe i wskazania, które z nich przeważają w ocenie subiektywnej badanych podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych. W ramach artykułu zostały także zasygnalizowane rozwiązania instytucjonalne mające na celu ograniczyć badane zjawisko. Realizacja celu wymagała wykorzystania metod opisowo-statystycznych, a w szczególności analizy kształtowania się zakresu gospodarki nieobserwowalnej w Polsce i wybranych krajach. W artykule posłużono się badaniami ankietowymi z lat 2010-2019, w celu dokonania próby jakościowej oceny skutków zjawiska szarej strefy.

Article Details

Jak cytować
Pasternak-Malicka, M. (2020). Pozytywne i negatywne konsekwencje szarej strefy postrzeganej jako „zręczność podatkowa” podmiotów gospodarczych i gospodarstw domowych. Zeszyty Naukowe SGGW, Polityki Europejskie, Finanse I Marketing, (24(73), 128–142. https://doi.org/10.22630/PEFIM.2020.24.73.33
Bibliografia

Balcerowicz L., Socjalizm, kapitalizm, transformacja, Szkice z przełomu epok, PWN, Warszawa 1997.

Cassel D., Caspers A., Was ist Schattenwirtschaft? Begriff und Erscheinungsformen der Sekond Economy, Wisrtschaftswissenschaftliches Studium, Heft 1, 1984, s. 1-7.

Chrościcki T., Misiak M., Szara strefa, „Nasz Rynek Kapitałowy”, nr 10, październik 2005, s. 66.

Ćwikała-Małys A., Piotrowska I., Obniżenie limitu płatności gotówkowych jako element efektywnego ograniczania szarej strefy w Polsce, Prace Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego, nr 480, Wrocław 2017, s. 40 i nast.

Dell’Anno R., What is the relationship between Unofficial and Official Economy? An analysis in Latin American Countries, “Quadernni DSEMS” 2008, No. 23, s. 12.

Dzierżawski K., Krótki kurs ekonomii praktycznej, Wydawnictwo Zysk I Spółka, Warszawa 2006, s. 85.

Elgin C., Uras B.R., Public debt, sovereign default risk and shadow economy, „Journal of Financial Stobility”, Np 9, 2013, s. 19

Feige E.L., The underground economy. Tax evasion and information distortion, Cambridge University Press, 1989, s. 2.

Frey B.S., Schneider F., Ekonomika gospodarki nieformalnej, [w:] A. Karwińska, A.Surdeja (red.), Wokół zagadnień gospodarki nieformalnej, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2004, s.15.

Fundowicz J., Łapiński K., Wyżnikiewicz B., Wyżnikiewicz D., Szara strefa 2019, Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych, Warszawa marzec 2019, s. 24.

Fundowicz J., Łapiński K., Wyżnikiewicz B.,, Szara strefa 2018, Instytut Prognoz i Analiz Gospodarczych, Warszawa marzec 2018, s. 9

Grabowski M. (red), Szara strefa w transformacji gospodarki, IBnGR, Gdańsk, 1995, s. 6.

Górka K., Łuszczyk M., Gospodarka nieobserwowalna w Polsce i na świecie, Studia i Prace Wydzialu Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szczeciński, nr 41, t. 2. 2015. DOI:10.18276/SIP.2015.44/2-19

Herrer W., Sadowski W., Wpływ „szarej strefy” na makroproporcje gospodarki narodowej, [w:] Szara gospodarka w Polsce. Rozmiary, przyczyny, konsekwencje, Zakład Badań Statystyczno-Ekonomicznych GUS i PAN, z. 233, Warszawa 1996, s. 34-35.

Kowalik T. (red.), Nierówni i równiejsi, Fundacja Innowacja, Warszawa 2002, s. 226.

Kozłowski P., Gospodarka nieformalna w Polsce. Dynamika i funkcje instytucji, Instytut Nauk Ekonomicznych, Polska Akademia Nauk, Warszawa 2004, s. 24.

Lipiński E., Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1987, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981, s. 154.

Loayza N.V., The economics of the informal sector: A simple model and some empirical evidence from Latin America, “Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy” 1996, vol. 45.

Martinez J.C., La fraude fiscale, Paris 1984, s. 11. [Za:] M. Kalinowski, Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie podatkowym, TNOiK, Toruń 2001, s. 24.

Medina L., Schneider F., Shadow Economies Around the World: What Did We Learn Over the Last 20 Years?, WP/18/17, International Monetary Fund, Styczeń 2018, s. 18, 66 i nast.

Metodologia badań szarej strefy na rynku usług turystycznych, red. T. Smuga, Instytut Koniunktury i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2005

Mróz B., Metody pomiaru gospodarki nieoficjalnej, „Ekonomista”, nr 1, 2001, s. 93.

Pasternak-Malicka M., The impact of social transfers on the tendency of women in Poland to take up employment in the gray economy, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu vol. 63 nr 8, Wydawnictwo UW, Wrocław 2019, s. 128-142.

Piecuch T., Szczygieł E., Przedsiębiorczość szarej strefy, „Roczniki Ekonomii i Zarządzania”, Tom 10 (46), nr 2, 2018. DOI:http://dx.doi.org/10.18290/reiz.2018.10.2-6

Pozo S., Exploring the Underground Economy. Studies of Illegal and Unreported Activity, W.E. Upjohn Institute for Employment Research, Kalamazoo 1996, s. 156.

Przeciwdziałanie szarej strefie w Polsce poprzez efektywny wymiar sprawiedliwości, UN Global Compact, Warszawa 2017, s. 75.

Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2012-2015, GUS, Warszawa 2017, s. 267.

Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych w latach 2013-2016, GUS, Warszawa 2018, s. 281 i nast.

Rajewski Z., Zienkowski L., Szara gospodarka w systemie rachunków narodowych, [w:] Szara gospodarka w Polsce. Rozmiary, przyczyny, konsekwencje, ZBSE GUS i PAN, Zeszyt 233, Warszawa 1996, s. 13.

Raport Bezpieczny podatnik. Pod lupą fiskusa, AXA, YE, Warszawa grudzień 2018, s.6.

Schneider F., Buehn A., Shadow Economy: Estimation Methods, Problems, Results and Open questions, Open Economics 2018, 1:1-29, s. 22; DOI 10,1515/openec-2017-0001

Schneider F., Williams C., The Shadow Economy, Institute of Economic Affairs, Profile Books, Ltd. – Hobbs the Printers, London 2013, s. 25.

Stiglitz J.E., Ekonomia sektora publicznego, PWN, Warszawa 2010, s. 854.

Szarek S., Okliński D., Czynniki wpływające na akceptację szarej strefy w społeczeństwie, Zeszyt Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, Seria Administracja I Zarządzanie, nr 109/2016, s.94.

Świątkowski A., Międzynarodowa polityka społeczna wobec świadczących pracę w nieformalnej gospodarce, „Polityka Społeczna”, nr 4, 2003, s. 2.

Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. 2016 poz. 846.

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, Dz.U. 2018 poz.646

Wykorzystanie Jednolitego Pliku Kontrolnego w postępowaniach i kontrolach podatkowych, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa sierpień 2019, s.10; gov.pl/plik/id,21158,vp,23790.pdf

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.